Wat als je een hengel hebt met een geweldige blank, maar te goedkope ogen?
Dan bouw je hem toch gewoon om?
De Lucky John Progress Micro Jig is de ideale kandidaat: de blank is een heel mooi compromis tussen gevoeligheid en power, maar omwille van kostenbesparing zijn goedkope, hoekige geleideogen gebruikt. Da’s zonde.
Maar niet onoverkomelijk! guidesnblanks.com Verkoopt een heel assortiment losse Fuji ogen. Dus daar gaan we eens snollen.
Stap 1: welke ogen?
Als eerste poging, meten we de originele ogen op en proberen we een Fuji equivalent te vinden. Liefst uit de KR reeks, want dat is anti-tangle.
Dat zijn de (buiten)diameters en hoogtes van de originele ogen. Ringen krijgen een naam gebaseerd op buitendiameter. Een ring maatje 5 is 5mm buitenom, en 3 of 3.5mm binnenin.
Probleem: een exacte vervanging vinden is moeilijk. En de reductie is ook raar. En het zijn veel verschillende maten, dat is tegen het KR concept.
Oplossing: Fuji voorziet in hun cataloog talloze voorbeelden voor oogspecificaties voor hengels.
Area is trouwens Japlish voor visput. Trout Area is forellenvijvertje. Maar dat is slechts 1 van de voorbeelden. Ze hebben ook een hele serie bass rods, offshore spul, eging voor oktopussen,… Waar we naar zoeken is ofwel lure rod, ofwel Aji rod.
Hier, dat is het! Een Aji rod van ongeveer 7 voet, voor braided line, compatible with leader roll up.
Denk vooral niet dat hengels bouwen een edele kunst is, en dat de kennis in handen is van echte ambachtsmensen. Fuji vertelt heel de wereld hoe elke hengel er moet uitzien. De rest van de wereld lijmt enkel de onderdelen in mekaar.
Compatible with leader roll up wil gewoon zeggen dat je je fluorocarbon voorslag door de ogen kan draaien. De ogen op de top zijn iets groter van diameter. Dat hebben we nodig.
De ogen die je kiest, bepalen een groot deel van het karakter van de hengel. Dus hier gaan we eens goed wikken en wegen.
En een tekening maken.
Onderaan staan de ogen zoals ze door Lucky John waren gekozen, bovenaan staat wat Fuji voorschrijft. Dat bovenste lijkt strakker.
Het begint altijd met reductieogen, dus van het type KL. K van KR concept, en L van Leductie.
Dan de diameters: van 16 naar 8 naar 6 naar 5. En L zijn hoogpotige, M zijn medium hoogpoters, en L is Low. Die serie reductieogen is meestal hetzelfde voor verschillende types hengels.
Dan geven ze voor de meeste hengels 1 KB oog op, B van Belly. Maar niet voor allemaal, dus we gaan het zonder doen. Voor maat 5 is een KB en een KT oog trouwens hetzelfde oog, maar KB heeft een langer voetje. De LJ hengel is origineel aan de zware kant, dus hoe lichter we hem kunnen maken, hoe beter. Wel, dat is de aanname. Het kan ook zijn dat daar in het midden de power begint in te komen, en dat we toch die lange voet nodig hebben. We zien wel.
En dan de ogen bovenaan: KT met de T van Tip. Fuji geeft een KT 4 of 4.5 op, maar we gaan toch KT5 proberen. De onomstootbare Reins Aji Ringer Z gebruikt zelfs 5.5, en dat voelt heel lekker. De LJ Progress hengel voelt ook iets krachtiger aan dan een echte Aji hengel, dus iets groffer moet kunnen.
Goed hé, de Heilige Bijbel raadplegen, en dan toch je eigen zin doen? Accenten leggen, heet dat. Kleine aanpassingen maken.
Stap 2: bestellen.
Dan komen we tot de volgende bestelling:
De B van BKLAG is Black. Fuji maakt ogen in naturel of gunmetal, blinkend zilver, titanium, zwart,… Maar zwart is het minst opvallend, en hopelijk het coolste. De look waar we voor gaan, heet murdered out.
Alles zwart of mat zwart dus. Want veel zelfbouw stokken hebben accentjes en componenten in een hele kakafonie van kleuren, en dan zie je er zo uit:
Dat is te vermijden. Vandaar zwart.
Dan komt de KL en KT waar we over gesproken hebben, en de AG heeft betrekking op het soort ring, in dit geval de Alconite ringen. Dat is de meest recente serie, met een lichte, dunne, en heel afgeronde keramische ring. Redelijk sexy spul toch wel. Echte kenners krijgen hiervan een tintelend gevoel in de onderbuik.
We hebben dus ogen besteld van het meest moderne type, enkel niet de titanium variant. Want dat zou nog duurder zijn. Dik 50€ is al genoeg voor een trein ogen voor 1 hengel.
En een topoog! blanksnguides.com Heeft hier niet de grootste keuze, zeker niet voor volle topjes van 1.0mm. Dus is het een niet-zwart en duur topoog geworden met Torzite. MN is zogezegd de zoutwaterbestendige versie.
En epoxy!
Epoxy om ligaturen af te werken is redelijk speciaal: het moet zichzelf goed nivelleren, goed plakken, en toch een beetje flexibel blijven. Dus dat hebben we dan ook maar besteld.
Stap 3: wachten.
Hengels bouwen is niet iets om te doen onder tijdsdruk. Terwijl de postbode onderweg is van Engeland naar Vlaanderen, kunnen we enkel OXO spelen en Stekelridders lezen.
Stap 4: afbraak.
Dit is het toffe deel, dus er van genieten is de boodschap.
Interessant detail: na het verwijderen van enkele stickers voelt de blank gevoeliger aan! Stickers en lak zijn materialen met een hoge eigendemping, die absorberen trillingen.
En 1 van de ogen was niet helemaal opgewikkeld.
En de bovenste 2 ogen hadden geen sierwikkeling, al de anderen wel.
En de sierwikkelingen waren met een apart stukje draad. meestal is dit verf op een doorlopende draad.
En we hebben in de review van de LJ Progress Micro Jig geschreven dat de blank er geschuurd uitzag, conform de allerlaatste mode uit Japan. Maar dat is niet waar! De blank is gelakt met een doffe lak om dat te doen uitschijnen.
Dus de blank is misschien geschuurd, dan gelakt met harde blinkende epoxy lak, en dan door Lucky John nog eens erover gelakt met doffe lak. Een doffe hengel is goed om de vis niet te verschrikken, maar de methode waarop is niet authentiek. En alle extra lak, vermindert de gevoeligheid.
Dat is wel verschieten. Als je alles wil te weten komen over je hengel, breek hem dan af!
Check hoe dik die lak en epoxy er op liggen.
Stap 5: preparatie.
Om geen vuil in de sluiting te krijgen, gebruiken we ‘systeem tampon’: een doekje met een stuk nylon aangebonden.
Een blank rustig ronddraaien om te wikkelen is 1 ding, daar heb je maar een klein motortje voor nodig. Maar om een blank helemaal op te schuren, moet je wat power overbrengen. Een boormachine heeft genoeg power, maar hoe breng je dat over?
We zouden kunnen naar een echte werkplaats rijden, en de blank in de grote draaibank spannen.
We zouden kunnen iets maken uit hout: klemstukken, poelies,…
Maar je mag eigenlijk niet spannen op een blank of een handvat. Dat laat sporen na, of barsten.
Er is een derde mogelijkheid, een techniek genaamd MacGyveren.
Iets MacGyveren is meestal sneller, en werkt goed op korte termijn.
Maar het is niet geschikt voor industrieel gebruik.
Stap 6: ontvangen.
Yes! Een pakje!
Met ogen en epoxy.
Deze ogen liggen kriskras door mekaar, om lezers met OCD te provoceren.
Oude ogen:
8 gram. En de nieuwe Fuji ogen:
6 gram! Dat is toch 20% lichter. In absolute getallen klinkt dat als allebei niet veel, maar het hangt wel aan een stok van 2 meter die je met de pols moet heen en weer zwiebelen.
Maar hier is de eerste tegenvaller: de BL Fuji ogen zijn geschilderd of gepoederlakt, we hadden een anodisatie verwacht.
Dit is misschien het moment om een geheime doelstelling op te biechten. We zouden willen zien hoe gevoelig deze blank kan gemaakt worden. Lak verwijderen is stap 1, en een perfect, solide contact tussen ogen en blank is 2. En hele strakke wikkelingen is 3.
Dus een laagje verf tussen het metaal en het carbon van de blank willen we niet. Dat dempt trillingen en vermindert de gevoeligheid.
Dus die verf moet weg. Hier is ook goed te zien dat Fuji de voet hol maakt, om goed aan te sluiten op een ronde blank.
Met de hulp van mijnheer Dremel is de overtollige verf snel weg.
Een assortimentje slijptollen is aan te raden, om in alle hoekjes te geraken.
Deze truc kent iedereen: waar het bindgaren de voet oploopt, dat mag lekker scherp zijn.
Als we dan toch een slijptol vasthebben…
Zo, dat zijn de ogen en de blank klaar.
Stap 7: wikkelen.
Wikkelen begint aan het topoog. Maar dat wordt eerst op de spriet gelijmd met hot glue.
Ook in dit artikel zijn weer tips te rapen, dit keer meestal in de vorm van blunders die geen tweede keer dienen gemaakt te worden. Zo een MN topoog verwarmen met een vlam zorgt voor verkleuring. Het warmeluchtpistool was beter geweest.
Blunder/tip 2:
siergaren van Fuji is goed, en mooi, maar niet bedoeld voor een hele wikkeling. Dat ziet er wat oneven uit, en is wat moeilijker om te verwerken. Siergaren bestaat uit stevige vezels in het midden, omwikkeld met sierlijke bling-bling draad.
Dit is het normale bindgaren.
Dit is soort ‘A’, de dunner variant. Bestaande uit 3 strengen. En kijk hoe perfect het opgespoeld is!
En nu de tipgeving op volle toeren is:
zo een sprietje om spanning te houden is een echt Godsgeschenk. Tijdens het wikkelen, maar vooral als je stopt en een schaar moet pakken ofzo. De spanning blijft er altijd op, en niets gaat lopen.
Dus, van boven naar onder. Die KT ogen zijn piepklein, echt een priegelwerkje om die op een top van 1mm dik te wikkelen.
Gelukkig helpt die spanningsspriet een pak.
En zoals gezegd: we wikkelen STRAK.
De reductieogen zijn al iets gemakkelijker, en kunnen met een stukje tape op de blank worden gehouden.
Onderaan het eerste hengeldeel, nog een blundertjes.
Verkeerde oog opgezet! Het gaat van klein naar groot, foemp. gelukkig hangt er nog nergens epoxy op, en kan alles nog opnieuw gedaan worden op dit punt.
Omdat er zo strak gewikkeld wordt, moet de laatste wikkeling ook met behoorlijk wat kracht onder de andere getrokken worden.
Het was nodig om hiervoor dunne braid te gebruiken. Voor wie het wil weten: Shimano Kairiki SX8 in 0.07mm.
Het resultaat is strak en uniform.
Goed spul!
Stap 8: aflakken.
Zoals een Antwerpenaar met een smeltend ijsje. Maar dan met speciale epoxy en een penseeltje.
Hengels bouwen is zoals schilderen: enorm frustrerend als je de voorbereidingen niet in orde hebt. Epoxy is ook zoals verf en beton: het gaat opdrogen, of je nu gereed bent of niet.
Roddancer threadmaster is de lijm die we gaan gebruiken. Geen idee of het eigenlijk wel echte epoxy is, want deze lijm bestaat niet uit 2 delen. Droogt redelijk snel: minder dan 5 minuten voor een eerste dunne laag, en 10 minuten voor een afwerkingslaag.
Bonustip u aangeboden door de hengelbouwers van het internet: epoxy zou minder snel uitharden als het op aluminiumfolie ligt.
Threadmaster ziet er een beetje melkwit uit als het nog vloeibaar is, maar wordt mooi doorschijnend als het uitdroogt. Epoxies voor hengelbouw blijven altijd een klein beetje plooibaar, en nivelleren zichtzelf.
Stap 9: resultaat
Door deze transformatie is de stok
- lichter in de hand
- strakker
- gevoeliger
- en de actie in de top is ook netter.
Minder lak en epoxy zorgen voor het lichtere gevoel, en de strakheid komt waarschijnlijk door de spannende wikkelingen. Een hengel is eigenlijk een hele spitse kegel met een ronde doorsnede. Als een hengel doorbuigt, wordt die doorsnede ovaalvormig. En de omtrek van een ovaal is groter dan die van een cirkel, dus dan moeten de wikkelingen oprekken. Hoe strakker ze zijn gewikkeld, hoe minder gemakkelijk ze oprekken.
Dat bevestigt weeral dat niet alleen de blank het karakter van een hengel bepaalt: ook de ogen hebben hun zegje.
Een echte test aan de waterkant moet nog even wachten.
Is het de moeite waard?
Om goedkoop een goede hengel te hebben: neen.
Want componenten apart bestellen is niet goedkoop.
Om iets speciaals te hebben: ja.
Soms wil je iets dat commercieel niet beschikbaar is. Dan moet je zelf (laten) bouwen.
Het voorbeeld van de LJ hengel is ook betekenisvol: goede blanks voor UL stokken die ook geschikt zijn voor streetfishing, zijn nog niet los verkrijgbaar. Losse UL blanks zijn ofwel belachelijk kort, ofwel belachelijk dun, ofwel ééndelig, of extreem duur. Maar er zijn de laatste jaren wel goedkope UL hengeltjes op de markt met een prima blank, en goedkope componenten. Dus een ombouw heeft wel nut.
Omdat het tof is: misschien.
Als je niet weet wat doen in de koude wintermaanden, is hengels bouwen wel een toffe, vissige bezigheid.